انسان از دیرباز سیمان را می‌شناخته و با گذشت زمان بر نقش و اهمیت آن وقوف و آگاهی بیشتر یافته و هر روز کوشیده است , بناها و ساخته‌های خود را مستحکم‌تر از گذشته احداث نماید .انسانهای اواخر عصر حجر که از طریق شکار کردن و جمع‌آوری مواد غذایی ارتزاق می‌نمودند و در پی غذا در ناحیه وسیعی در حرکت بودند , در پناهگاههای موقت زندگی می‌کردند . وقوع انقلاب کشاورزی که به حدود ۱۰۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح باز میگردد , انگیزه‌ای برای سکونت دائمی و ایجاد ساختمان و خانه برای انسان بود . انسان دیگر بدنبال شکار یا گله‌های خود از جائی به جای دیگر نمی‌رفت , بلکه برای مراقبت از مزارع خود در یک محل می‌ماند . در خاورمیانه آثار و بقایای دهکده‌های کاملی با محل سکونت مدوری بنام تولوی “Tholoi” یافت شده که دیوارهای آن از گل رس متراکم ساخته شده است .
ملاتی که در اتصال سنگها و سفالها از آن استفاده می‌شد , مخلوطی بوده از ماسه , آهک و آب و در ساختمان قسمتهایی که در زیر آب قرار می‌گرفت ماده‌ای سیلیسی بنام “پوزولانا” اضافه می‌کردند , که ملات را سخت و در مقابل آب مقاوم می‌ساخت .
در واقع منشاء سیمان هیدرولیک (ترکیبی با آب) به یونان و روم باستان باز میگردد . مواد مصرفی عبارت بودند از آهک و نوعی خاکستر آتشفشانی که با آب واکنش آهسته‌ای نشان داده و تبدیل به توده سفتی می‌گردید . این توده ماده چسبناک ، ملات و بتون ساخته شده در روم در دو هزار سال پیش و همچنین کارهای ساختمانی بعدی در اروپای غربی را تشکیل می‌داد . آنها از این ملات در ساختمان برجها , باروها , جاده‌ها , آب‌انبارها , گرمابه‌ها , معابد , کاخها و قلعه‌ها استفاده می‌کردند
خاکستر آتشفشانی که از معدنی در نزدیکی شهر “پوزولا” (ایتالیای کنونی) استخراج می‌شد , سرشار از سیلیکات آلومینیوم بود , و سیمان مشهور “پوزولانا” مربوط به دوران روم باستان نیز از این نام برگرفته شده است . امروزه اصطلاح پوزولانا (Pozzolana) , یا پوزولان (Pozzolan) یا به خود سیمان اشاره دارد و یا به هر ماده نرم حاوی سیلیکات آلومینیومی اطلاق می‌شود که در مجاورت آب با آهک واکنش نشان داده و تشکیل سیمان می‌دهد . بهترین سیمان بدست آمده از دوران گذشته , ساخته دست رومیان است .
تهیه سیمان به طرق علمی جدید از قرن هیجدهم آغاز شد . در سال ۱۷۵۶ “جان اسمیتون” ماموریت یافت که فانوس دریایی کوچک “ادیستون” را که در دریای مانش و در ساحل “کورتوال” انگلستان قرار داشت دوباره بازسازی کند , وی در آزمایشهای خود موفق شد که از ترکیب سنگ آهک ناخالص و خاک و پختن آن دو , ماده‌ای شبیه به سنگهای “پرتلند” بوجود آورد .
با سوزاندن مخلوطهای گوناگون سنگ آهک و خاک رس طی سالهای بعد تجربیات بیشتری در این زمینه بدست آمد .
در سال ۱۸۲۴ “ژوزف آسپدین” با سوزاندن مخلوط ۱ به ۳ سنگ آهک و خاک رس به مواد بهتری دست یافت . در شیوه او , عمل سوزاندن در کوره‌ها با چنان حرارتی صورت می‌گرفت که مواد ذوب شده پس از سرد شدن به صورت ذرات ریزی در می‌آمدند . ماده بدست آمده که به صورت پودری نرم بود , وقتی با آب مخلوط می‌شد , پس از چند ساعت سفت و سخت می‌شد . این محصول شباهت زیادی به سنگهای آهکی مستخرج از معدن جزیره “پرتلند” در انگلستان داشت , از اینرو به سیمان “پرتلند” معروف گردید و وجه تسمیه سیمانهای پرتلند امروزی نیز از اینجا آغاز می‌شود .
اولین بنای ساخته شده با این نوع سیمان , بنای پارلمان انگلستان است که در فواصل سالهای ۵۲-۱۸۴۰ احداث گردیده است .
تولید سیمان پرتلند به سرعت در سرتاسر کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی گسترش یافت . در حال حاضر نیز سیمان پرتلند عمده ترین سیمان تولیدی در جهان است و موارد مصرف عام تری دارد .
بعدها “دکتر بوک” رئیس موسسه تحقیقات استاندارد سیمان آمریکا که به “پدر سیمان” معروف است ترکیبات اصلی سیمان را شرح داد که مورد تایید صاحبان صلاحیت قرار گرفت .
از آن پس در کشورهای پیشرفته تحقیق و پژوهش پیرامون ساخت انواع جدیدی از سیمان و بالا بردن کیفیت محصولات و رشد و توسعه تکنولوژی ساخت سیمان همچنان ادامه داشته است
امروزه سیمان از نظر وزن بزرگترین محصول صنعتی بشری محسوب می شود.
