مقدمه ; دو موضوع ریسک و بازده، موضوع های اساسی در نظریات سرمایه گذاری هستند و در این مورد دو دیدگاه بسیار مهم وجود دارد که بر اساس آن، نخست، سرمایه گذاران فقط زمانی ریسک را تحمل می کنند که بازده اضافی به دست آوردند و بعد ریسک با تنوع بخشی کاهش مییابد.
بازده : سرمایه گذاران د ربازارهای سهام در پی حداکثر بازده خود هستند. آنان در پی سهامی هستند که به نظر آنها، بهترین سهام باشند و همواره تمایل دارند تنها این سهام نگهداری کنند. اما بیشتر سرمایه –گذاران قادر به این کار نیستند زیرا آنان نمیتوانند با اطمینان بهترین سهام را بشناسند و در حقیقت، همواره این امکان نیز وجود دارد که سهام خوب انتخاب شده توسط سرمایه گذاران به سهام بد تبدیل شود.
ریسک :سرمایهگذاران با توجه به تأثیر شرایط عدم اطمینان روی پیامدها، علاوه بر در نظر گرفتن بازده، ریسک سرمایهگذاری را مورد توجه قرار میدهند. نگهداری تعدادی سهام مختلف، ریسک سرمایهگذاری را کاهش میدهد زیرا همۀ سهام در بازار دارای رفتار همسانی نیستند.
ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک :ما میدانیم که با نوسان قیمتها در بازار سهام، قیمت بیشتر سهامها نیز مشابه با نوسان قیمتهای بازار تغییر میکند. اما میزان تغییر قیمت سهام به طور دقیق با همان میزان اندازۀ تغییر قیمتها در بازار یکسان نیست به و حتی در برخی مواقع در زمان نزول قیمتها در بازار ما شاهد افزایش قیمت بعضی از سهام هستیم و برعکس. مشاهده این رفتار منجر به طرح این سؤال مهم میشود که چرا در بازار سهام، چنین رفتارهایی وجود دارد؟
در پاسخ باید گفت که، هر کس که در سهام سرمایهگذاری میکند دو نوع ریسک، ریسک سیستماتیک یا بازار، و ریسک غیرسیستماتیک یا خص را تحمل میکند. برای هر سهمی، هر دو نوع این ریسکها وجود دارد وهر شرکتی دارای ریسک خاص خود است و سهام آن شرکت نیز تحت تأثیر این ریسک خام قرار میگیرند. شرکتها در معرض ریسک محیط اقتصادی خود قرار میگیرند و از آن جا به سایر شرکتها نیز این ریسک را تحمیل میکنند بنابراین همۀ شرکتها دارای ریسک مشترک همسانی هستند.
